Πως να ενισχύσετε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας.

Πως να ενισχύσετε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας.

Ένα από τα θέματα που απασχολεί περισσότερο τους γονείς είναι εάν το παιδί τους έχει αυτοπεποίθηση, αφού γνωρίζουν πόσο σημαντική είναι για την κοινωνικοποίηση, τις σχέσεις με τους άλλους, την συμπεριφορά του, τη σχολική του επίδοση αλλά και γενικότερα για την ζωή του.
Η αυτοπεποίθηση είναι η λιγότερο ή περισσότερο θετική εικόνα που έχει κάποιος για τον εαυτό του. Όμως η αυτοεκτίμηση και εν συνεχεία η αυτοπεποίθηση, δεν διαμορφώνονται μόνο από το ίδιο το παιδί αλλά επηρεάζεται και από το περιβάλλον του. Γονείς, εκπαιδευτικοί, αδέρφια, φίλοι, αλληλεπιδρούν και διαμορφώνουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Είναι γεγονός πως τα παιδιά δεν γεννιούνται με αυτοπεποίθηση αλλά την αποκτούν αλληλεπιδρώντας με τους σημαντικούς Άλλους από πολύ μικρή ηλικία. Η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης είναι μια δυναμική διαδικασία η οποία ξεκινάει από την βρεφική ηλικία και συνεχίζεται σε όλη την ζωή του ατόμου.
Οι γονείς συχνά αγχώνονται όταν βλέπουν το παιδί τους να είναι συνεσταλμένο, εσωστρεφές και χωρίς πολλές παρέες. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως ένα παιδί με τα παραπάνω χαρακτηριστικά δεν έχει αυτοπεποίθηση, υπάρχουν κάποια πράγματα που οι γονείς και οι φροντιστές του παιδιού πρέπει να προσέξουν για να το βοηθήσουν να σχηματίσει μια υγιή εικόνα εαυτού.

• Τα μηνύματα που λαμβάνουν τα παιδιά από το περιβάλλον τους, τα βοηθούν να διαμορφώσουν μια θετική εικόνα για τον εαυτό τους. Έτσι από την γέννηση του παιδιού, είναι σημαντικό οι γονείς να εκφράζουν την αγάπη τους, την συμπαράστασή τους, τον έπαινο τους και γενικά τα συναισθήματά τους. Τα παιδιά βλέπουν και αποδέχονται τις πτυχές του εαυτού τους μέσα από τα μάτια των άλλων. Έτσι εάν βλέπουν ότι τα αποδέχονται, μαθαίνουν και εκείνα να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, άρα και αυτοπεποίθηση.

• Για την ενίσχυση της εικόνας του εαυτού είναι βοηθητικό επίσης να προτρέπετε στο παιδί να παίρνει μόνο του αποφάσεις που αντιστοιχούν στο αναπτυξιακό του στάδιο. Για παράδειγμα ένα βρέφος μπορεί να επιλέξει το παιχνίδι που θα παίξει ή το παραμύθι που θα του διαβάσετε, ενώ ένα παιδί προσχολικής ηλικίας μπορεί να διαλέξει τα ρούχα που θα φορέσει στο σχολείο. Είναι σημαντικό το παιδί από μικρό να πιστέψει ότι μπορεί να στηριχθεί στον εαυτό του και να επιλύσει μόνο του προβλήματα και δυσκολίες που μπορεί να προκύψουν. Έτσι μπορείτε να αναθέτετε στο παιδί εργασίες ανάλογες της ηλικίας του για να αποκτήσει αίσθηση επάρκειας αλλά και συνεργασίας εάν οι δραστηριότητες απαιτούν την εμπλοκή και άλλων ατόμων.

• Είναι επίσης σημαντικό να επαινούμε τα παιδιά για τις πράξεις τους και να τους εξηγούμε με σαφήνεια τι ήταν αυτό που μας άρεσε δίνοντας έμφαση στην προσπάθεια που κατέβαλαν και όχι στο τελικό αποτέλεσμα. Έτσι όταν το παιδί έρθει αντιμέτωπο με κάποια αποτυχία θα μπορέσει να την διαχειριστεί χωρίς να αισθάνεται πως διακυβεύεται η αξία του. Ο αναστοχασμός στις προηγούμενες φορές που το παιδί κατάφερε τον στόχο του είναι σημαντικό κομμάτι της εμπιστοσύνης στον εαυτό.

• Οι συγκρίσεις πολλές φορές έρχονται από τους γονείς ή από το σχολείο και κάνουν το παιδί να αμφισβητεί τον εαυτό του και τις δυνατότητές του. Όμως είναι σημαντικό να μην συγκρίνετε το παιδί με κανέναν άλλον. Αντίθετα είναι χρήσιμο να διδάξετε στο παιδί την αξία της μοναδικότητας και πως δεν χρειάζεται να γίνει κάποιος άλλος αλλά η καλύτερη εκδοχή του εαυτού του.

• Τέλος υπάρχουν κάποια λάθη που κάνουν οι γονείς άθελά τους και επηρεάζουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού. Η χρήση λέξεων ή φράσεων που προσδίδουν χαρακτηρισμούς στο παιδί όπως «καλός», «κακός» το κάνουν να πιστεύει πως η επίδοσή του σε ένα διαγώνισμα για παράδειγμα έχει να κάνει με την αξία του ως άτομο. Σημαντικό είναι να μην γίνονται χαρακτηρισμοί για το ίδιο το παιδί αλλά για τις πράξεις του. Επίσης λέξεις όπως «πρέπει» ή «οφείλεις» είναι αρκετά απόλυτες και μπορούν να αντικατασταθούν από το «θα μπορούσες», «θα ήταν καλό», ώστε το παιδί να έχει την επιλογή των πράξεων του.
Κλείνοντας είναι σημαντικό να τονίσουμε πως και οι γονείς δεν πρέπει να παραμελούν την δικιά τους εικόνα εαυτού και την αυτοπεποίθησή τους, αφού είναι βοηθητικό για τα παιδιά να βλέπουν πως οι γονείς τους αισθάνονται καλά με τον εαυτό τους. Οι γονείς πρέπει να υποστηρίζουν κάθε προσπάθεια αυτονόμησης και ανεξαρτησίας του παιδιού χωρίς όμως να αισθάνονται την ανεξαρτησία τους ως απειλή για την δική τους θέση στην ζωή των παιδιών.

Βιβλιογραφία:
Αλεξανδρίδης, Αθ. (2019). Χτίζοντας ταυτότητα. Αθήνα. ΙΚΑΡΟΣ
Παπάνης, Ε. (2011). Η Αυτοεκτίμηση. Θεωρία και Αξιολόγηση. Αθήνα: Ι. Σιδέρης.
Πρεκατέ, Β. (2013). Πρόγραμμα αυτοεκτίμησης για παιδιά. «Αυτοεκτίμηση, Εκπαίδευση Αξιών, Προετοιμασία για την Επαγγελματική Ζωή». Αθήνα. ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις.