Η ακοή βοηθά τα παιδιά να κατανοήσουν και να αναπτύξουν ομιλία. Το παιδί με απώλεια ακοής έχει μειωμένη έκθεση σε ακουστικά ερεθίσματα, επομένως οι πληροφορίες που λαμβάνει είναι πολύ λιγότερες. Οι επιπτώσεις της βαρηκοΐας ποικίλουν, καθώς μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ομιλία και τον λόγο, τις σχολικές επιδόσεις και τις κοινωνικές δεξιότητες. Η βαρηκοΐα στα παιδιά είναι μια σοβαρή διαταραχή, η οποία επηρεάζει άμεσα την επικοινωνία και τη γνωστική ανάπτυξη του παιδιού. Μπορεί να είναι συγγενής ή επίκτητη. Τα αίτια της μπορεί να είναι προγεννητικά, περιγεννητικά ή μεταγγεννητικά.
Υπάρχουν 3 μορφές βαρηκοΐας:
- Η βαρηκοΐα αγωγιμότητας- οφείλεται σε διαταραχές στο έξω ή το μέσο αυτί και έχουν ως αποτέλεσμα, ο ήχος να μην καταφέρνει να φτάσει στο έσω αυτί. Συνήθως είναι ήπιας ή μέτριας σοβαρότητας.
- Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα – οφείλεται σε διαταραχές του έσω αυτιού. Η απώλεια ακοής μπορεί να είναι ήπια, μέτρια, σοβαρή ή βαριά.
- Μικτή βαρηκοΐα- συνδυάζει την βαρηκοΐα αγωγιμότητας και την νευροαισθητήρια.
Τα παιδία με προβλήματα ακοής έχουν αργότερο ρυθμό εκμάθησης λέξεων και δυσκολία να αντιληφθούν τις διαφορετικές σημασίες μιας λέξης (π.χ. γλώσσα – μπορεί να εννοούμε τη γλώσσα που μιλάμε ή το ψάρι ή το μυώδες όργανο του σώματος μας). Το ίδιο μοτίβο με τη χρήση και κατανόηση λέξεων, παρουσιάζεται και κατά τη χρήση και την κατανόηση προτάσεων. Τα παιδία με απώλεια ακοής κατανοούν και χρησιμοποιούν μικρότερες προτάσεις, ενώ παρουσιάζουν δυσκολίες με τις πιο σύνθετες προτάσεις. Συνήθως, η άρθρωση τους δεν είναι «καθαρή», παρατηρούνται ελλείμματα κατά την παραγωγή φωνημάτων, καθώς δεν ακούν καλά τους ήχους. Τέλος, υπάρχει δυσκολία στον έλεγχο της έντασης της φωνής, διότι δεν μπορούν να ακούσουν τη φωνή τους όταν μιλούν.
Ο Ρόλος του Λογοθεραπευτή:
- Βοηθά το παιδί να κατανοήσει και να διακρίνει τα ακουστικά ερεθίσματα (περιβαλλοντικά και φωνολογικά)
- Στοχεύει στη βελτίωση της άρθρωσης του, βοηθώντας το να μάθει να χρησιμοποιεί σωστά τους αρθρωτές του, ώστε να παράγει τα φωνήματα
- Ενισχύει τη σημασιολογία του. Πιο συγκεκριμένα, βοηθά να κατανοήσει το νόημα των λέξεων και των προτάσεων που δημιουργούνται συνδέοντας τις λέξεις
- Ενισχύσει πραγματολογία του, δηλαδή βοηθά το παιδί να κατανοήσει τη χρήση του λόγου από τους συνομιλητές του, αλλά και να μάθει να χρησιμοποιεί ορθά το λόγο του στα διάφορα κοινωνικά πλαίσια
- Βοηθά το παιδί να μάθει να χειρίζεται τη φωνή του, κρατώντας τη σε σωστή ένταση και συχνότητα
Είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη εξέταση του παιδιού από ΩΡΛ. Ο ΩΡΛ μπορεί να δώσει τις κατάλληλες πληροφορίες σχετικά με τη βαρηκοΐα του παιδιού και τον τρόπο αντιμετώπισης της. Με άμεση και σωστή παρέμβαση το παιδί θα έχει μεγαλύτερες πιθανότητες να καταφέρει να μιλά και να χρησιμοποιεί σωστά τη γλώσσα.
Πολίτου Καλλιόπη
Λογοθεραπεύτρια
Βιβλιογραφία
Anderson, N. B. , & Shames, G. H. (2011). Human Communication Disorders. An Introduction. Boston: PEARSON.
Νικολόπουλος, Δ. , & Ξενάκη, Χ. (2016). Γλωσσική Ανάπτυξη και Διαταραχές. Αθήνα: Εκδόσεις ΤΟΠΟΣ.
Hall, J. W. (2015). Κλινική Ακοολογία. Nicosia: Broken Hill Pyblishers Ltd.
ASHA. (nd). Effects of Hearing Loss on Development. Ημερομηνία πρόσβασης Μάρτιος, 28, 2022, διαθέσιμο στον ιστότοπο https://www.asha.org/public/hearing/effects-of-hearing-loss-on-development/