Τηλεόραση: σύμμαχος ή εχθρός στην ανατροφή των παιδιών
Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η τηλεόραση, και γενικότερα η τεχνολογία, έχει μπει δυναμικά στη καθημερινότητά των ενηλίκων όσο και των παιδιών. Όπως είναι φυσικό συχνά αναρωτιόμαστε κατά πόσον η τηλεόραση μπορεί ανεπιφύλακτα να υπάρχει μες στο σπίτι ή πόσες ώρες καθημερινώς επιτρέπεται σε ένα παιδί να παρακολουθεί. Πόσες φορές δεν έχουμε δει το παιδί μας να κάθεται μπροστά σε μια τηλεόραση, να του μιλάμε και να μην απαντάει; Η ακόμη να αρνείται να κάνει τα μαθήματά του, να φάει ή να κοιμηθεί στην ώρα του;
Η τηλεόραση μπορεί με σωστές επιλογές να είναι ένας ισχυρός δάσκαλος, εκπαιδευτικός σύμμαχος και ουσιαστικά συμπλήρωμα της σχολικής μάθησης. Ορισμένα δημόσια τηλεοπτικά προγράμματα παροτρύνουν επισκέψεις σε βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία, μουσεία και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Θα λέγαμε ότι η τηλεόραση συνιστά ένα εύκολο μέσο ψυχαγωγίας, επιμόρφωσης και εκπαίδευσης. Επίσης ως μέσο ψυχαγωγίας ξεκουράζει, διασκεδάζει, εμπλουτίζει τις γενικές γνώσεις και φυσικά παρέχει μια μορφή συντροφιάς.
Από την άλλη πλευρά θα λέγαμε ότι δεδομένα που έχουν συλλεχτεί από αρκετές έρευνες τονίζουν την αμεσότητα της επίδρασης που έχει η τεχνολογία στην ψυχοσυναισθηματική νοημοσύνη του παιδιού καθώς και στην σωματική ανάπτυξη. Έτσι προκύπτει ότι η υπερβολική παρακολούθηση συμβάλλει στην αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας καθώς οι διαφημίσεις προωθούν τις ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες. Επίσης, υπάρχει σχέση μεταξύ των βίαιων τηλεοπτικών προγραμμάτων και της αύξησης της βίαιης συμπεριφοράς των παιδιών γεγονός που συμβαίνει λόγω των επιθετικών και αιματηρών σκηνών που προβάλλονται και επειδή τα παιδιά μαθαίνουν τόσο από την εμπειρία όσο και τη μοντελοποίηση ρόλων. Επομένως, όταν τα παιδιά, βλέπουν βία δυσκολεύονται να διαφοροποιήσουν τι είναι πραγματικό και τείνουν να μιμούνται ή να αντιγράφουν αυτό που βλέπουν και ακούν.
Τέλος είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η υπερβολική παρακολούθηση της τηλεόρασης μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις στη μάθηση και στην ακαδημαϊκή απόδοση δεδομένου ότι η τηλεοπτική προβολή συχνά περιορίζει το χρόνο των παιδιών για δραστηριότητες όπως η μάθηση, το διάβασμα (πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και μία έως δυο ώρες καθημερινής τηλεθέασης χωρίς παρακολούθηση από παιδιά σχολικής ηλικίας έχει σημαντική επιβλαβή επίδραση στην ακαδημαϊκή απόδοση, ιδιαίτερα στην ανάγνωση). Στα αρνητικά στοιχεία μπορούμε να συμπεριλάβουμε την βλαβερή για τον οργανισμό ακτινοβολία, την απομόνωση της οικογένειας, το γεγονός ότι οι εικόνες και τα μηνύματα που προβάλλονται πολλές φορές επηρεάζουν τον εγκέφαλο και την κρίση των παιδιών οδηγώντας σε ψυχολογικές διαταραχές με αποτελέσματα όπως: βία στα σχολεία, επιθετικότητα, ένταση, διαταραχές στον ύπνο, παχυσαρκία, λανθασμένη αντίληψη των πραγμάτων, πρόωρη ανάπτυξη του παιδιού, καθώς και λανθασμένα πρότυπα για τα παιδιά.
Εδώ, είναι σημαντική και αναγκαία η παρεμβολή του γονέα. Ο γονιός οφείλει να είναι ορθά ενήμερος για τις επιπτώσεις της τηλεόρασης στην ψυχοσωματική οντότητα του παιδιού τους. Είναι ευρέως γνωστό στην επιστημονική κοινότητα ότι παιδιά ηλικίας κάτω των 2 ετών «απαγορεύεται» να βλέπουν τηλεόραση. Επίσης καλό θα είναι να τοποθετηθεί η τηλεόραση σε τέτοιο σημείο που ανά πάσα στιγμή με διακριτικότητα να μπορεί ο γονιός να επιβλέπει. Είναι σημαντικό ο τελευταίος να δίνει το καλό παράδειγμα επιλέγοντας και ο ίδιος άλλες μορφές ψυχαγωγίας ή να θέσει ευθύς εξ αρχής έναν προγραμματισμό. Να υπάρχουν δηλαδή συγκεκριμένες ώρες όπου το παιδί θα μπορεί να παρακολουθεί τα αγαπημένα του προγράμματα πάντα όμως υπό την επίβλεψη και τον έλεγχο των γονιών. Μην ξεχνάμε να συζητάμε με το παιδί αυτά που είδε και άκουσε στην τηλεόραση και τέλος το πιο σημαντικό είναι η επαφή με τα παιδιά, η επικοινωνία, το προσωπικό παιχνίδι, η δημιουργική απασχόληση. Τίποτα δεν αντικαθιστά την σχέση γονιού και παιδιού.
Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι η επίδραση των μέσων ενημέρωσης στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών είναι βαθιά. Συνεπώς, είναι σημαντικό να έχουμε την κατάλληλη για όλα τα μέσα ενημέρωση, συμπεριλαμβανομένης της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου, της μουσικής, των βιντεοπαιχνιδιών και του Διαδικτύου. Η τηλεόραση από μόνη της δεν είναι ούτε φίλος ούτε εχθρός του παιδιού. Οι γονείς είναι αυτοί που με την προσπάθεια και την αναζήτησή τους θα την καταστήσουν σύμμαχο (επιλέγοντας εκπαιδευτικά, ποιοτικά και ουσιαστικά προγράμματα) ή εχθρό τους (στην σωστή διαπαιδαγώγηση των παιδιών).
Η ομάδα του Αμφιάραου
Καταχώρηση Μηνύματος