ΣΤΑΔΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ 0-5 ΕΤΩΝ
Ένας από τους βασικούς τομείς που ασχολείται η Εργοθεραπεία, είναι εκείνος των κινητικών δεξιοτήτων. Οι κινητικές δεξιότητες διαχωρίζονται στην λεπτή κινητικότητα και στην αδρή κινητικότητα. Παρακάτω παρατίθενται τα στάδια ανάπτυξης και των δύο αυτών κινητικών δεξιοτήτων.
Λεπτή κινητικότητα
2-3 μηνών: η σύλληψη γίνεται αυτόματα και δεν υπάρχει εκούσια άφεση.
4 μηνών: αρχίζει η παλαμιαία σύλληψη (με όλα τα δάχτυλα) και η χρήση του αμφίπλευρου συντονισμού (χρησιμοποιεί και τα δύο χέρια μαζί).
7 μηνών: μπορεί να μεταφέρει ένα κύβο από το ένα χέρι στο άλλο.
8 μηνών: αρχίζει η συμμετοχή των δαχτύλων στη σύλληψη.
10 μηνών: πραγματοποιείται σύλληψη με αντίθεση στον αντίχειρα, δείχνει αντικείμενα με τον δείκτη, αναπτύσσονται οι λαβές «σύλληψη της λαβίδας» και «σύλληψη της τανάλιας».
12 μηνών: χτυπάει παλαμάκια, κρατάει έναν κύβο με ώριμο τρόπο (αντίχειρας-δείκτης), περνάει μικρά αντικείμενα από μικρά ανοίγματα.
1-2 ετών: χτίζει πύργο με 3 τουβλάκια, χειρίζεται παλαμιαία το μαρκαδόρο, ανοίγει την πόρτα, περνάει μεγάλες χάντρες σε κορδόνι, γυρίζει πολλές σελίδες μαζί.
2-3 ετών: ξετυλίγει καραμέλες, γυρίζει μία-μία τη σελίδα, χτίζει πύργο με 5-6 τουβλάκια, μιμείται κάθετη και οριζόντια γραμμή και κυκλικές γραμμές.
3 ετών: φτιάχνει μπάλες από πλαστελίνη, χειρίζεται βιδωτά παιχνίδια, κρατάει με τριποδική (ανώριμη) λαβή το μαρκαδόρο, μιμείται με το μαρκαδόρο σταυρό, χειρίζεται ενσφηνώματα.
3-4 ετών: φτιάχνει απλά παζλ, περνάει μικρές χάντρες σε κορδόνι, χτίζει πύργο με 8-9 τουβλάκια, κόβει χαρτί με ψαλίδι, διπλώνει χαρτί στη μέση.
4-5 ετών: ζωγραφίζει εντός πλαισίου, κόβει με το ψαλίδι ευθεία γραμμή και γωνία, αντιγράφει τετράγωνο και τρίγωνο, εμφανίζει συνήθως τετραποδική ή τριποδική λαβή σύλληψης μαρκαδόρου, μαθαίνει να γράφει το όνομά του.
Αδρή κινητικότητα
0-1 μηνών: δεν στηρίζει το κεφάλι, βρίσκεται σε θέση κάμψης και κυριαρχεί ο καμπτικός τόνος (νεογνική φυσιολογική κάμψη).
1 μήνα: σε ύπτια θέση μπορεί να κρατήσει το κεφάλι σε μέση γραμμή για λίγα δευτερόλεπτα, τραβώντας το μωρό από την ύπτια θέση με τα χέρια, το κεφάλι γέρνει προς τα πίσω, τα άνω και κάτω άκρα βρίσκονται σε μικρότερη κάμψη, μπορεί να σηκώσει το κεφάλι για λίγα δευτερόλεπτα, στην όραση δεν υπάρχει διαφοροποίηση σε σχήματα και χρώματα, υπάρχει σαφής εντόπιση αντικειμένου και παρακολούθηση κινούμενου αντικειμένου.
4 μηνών: στην ύπτια θέση κρατάει το κεφάλι στη μέση γραμμή και προσπαθεί να χτυπήσει κρεμαστά παιχνίδια, στην πρηνή θέση σηκώνεται στους αγκώνες, στην καθιστή θέση στηρίζει το κεφάλι, τραβώντας το μωρό από την ύπτια θέση με τα χέρια, γέρνει λίγο το κεφάλι προς τα πίσω, μπορεί να ρολάρει από την πρηνή θέση στο πλάι.
7 μηνών: σε ύπτια θέση σηκώνει το κεφάλι σαν να προσπαθεί να καθίσει, κάθεται για λίγο σε καθιστή θέση χωρίς στήριξη, στην καθιστή θέση αναπτύσσεται η έκταση στον κορμό, ο οποίος είναι σε κάμψη προς τα εμπρός και με τα γόνατα σε κάμψη, αναπτύσσονται οι προστατευτικές αντιδράσεις προς τα εμπρός, στο ρολάρισμα γυρίζει από πρηνή σε ύπτια θέση και αντίστροφα, διατηρείται η τετραποδική θέση, πραγματοποιούνται ταλαντώσεις με το βάρος του σώματός τους εμπρός και πίσω κατά την τετραποδική θέση προετοιμάζοντας το μπουσούλημα.
10 μηνών: παίρνει θέση για μπουσούλημα, κάθεται με καλό έλεγχο στην καθιστή θέση γυρίζοντας στο πλάι για να πιάσει παιχνίδια, αλλάζει θέση από καθιστή θέση σε πρηνή, μπορεί να σηκωθεί όρθιο τραβώντας έπιπλα, στέκεται όρθιο με στήριξη.
12 μηνών: μπορεί να γυρίσει από καθιστή θέση για να μπουσουλήσει, περπατάει με στήριξη στο ένα χέρι, κρατώντας τα έπιπλα κάνει πλάγια βήματα και σηκώνεται από την καθιστή θέση.
1-2 ετών: σε ηλικία 13 μηνών κάθεται χωρίς υποστήριξη, το ασταθές περπάτημα γίνεται όλο και πιο συντονισμένο, χρησιμοποιεί κουνιστά παιχνίδια (άλογο), μπορεί να ρίξει την μπάλα κρατώντας την ισορροπία του (18 μηνών), πηδάει με τα δύο πόδια (18 μηνών), κάθεται μόνο το σε καρέκλα (18 μηνών), τραβάει παιχνίδια με σκοινί όταν περπατάει.
2-3 ετών: ανεβαίνει και κατεβαίνει σκάλες με βοήθεια (δύο πόδια σε κάθε σκαλί), περπατάει προς τα πίσω, εκτελεί πηδήματα με τα δύο πόδια, σκύβει από τη μέση για να πιάσει κάτι, τρέχει, κλωτσάει την μπάλα.
3-5 ετών: ο ρυθμός ανάπτυξης της αδρής κίνησης επιβραδύνεται σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, αναπτύσσονται καινούριες δεξιότητες αλλά εδραιώνονται οι παλιές, μπορεί να ανέβει σκαλιά εναλλάσσοντας τα πόδια του, με τη συνεχόμενη ανάπτυξη των δεξιοτήτων και της μυϊκής τους δύναμης αρκετά παιδιά σε ηλικία 5 ετών μπορούν να κολυμπούν, να κάνουν ποδήλατο, κούνια, να κρεμαστούν από μία μπάρα για 10΄΄, να χτυπήσουν ένα μπαλάκι με μία ρακέτα, να πιάσουν και να πετάξουν την μπάλα, να εκτελέσουν μονοποδική στήριξη και μονοποδική μετατόπιση (κουτσό), να εκτελέσουν πηδήματα προς όλες τις κατευθύνσεις.
Φουστέρη Αργυρώ,
Εργοθεραπεύτρια
Καταχώρηση Μηνύματος