Παχυσαρκία: επηρεάζεται από ψυχολογικούς παράγοντες ή όχι ;

Η παχυσαρκία είναι ένα φαινόμενο το οποίο συναντάμε σε αυξημένα ποσοστά τα τελευταία χρόνια, σε όλες τις ανεπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες. Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που οδηγούν σε αυτό; Θα προσπαθήσουμε να προβούμε σε μια σύντομη ανάλυση των αιτιών που προκαλούν αυτό το όχι και τόσο εύκολα αντιμετωπίσιμο φαινόμενο.

Αρχικά είναι προφανές ότι ο τρόπος που λειτουργούν οι σύγχρονες κοινωνίεςευνοεί την ανάπτυξη της παχυσαρκίας. Η καθιστική ζωή, το έτοιμο φαγητό, η έλλειψη χρόνου, η απουσία καθημερινής άσκησης (π.χ. πηγαίνω με το αυτοκίνητο στη δουλειά και όχι με τα πόδια), οι έτοιμες τροφές με τα πολλά συντηρητικά κ.α. είναι μερικοί από τους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν το θέμα της διατροφής μας. Αν δούμε όμως προσεκτικότερα το θέμα της παχυσαρκίας θα διαπιστώσουμε ότι εξετάζοντας το συγκεκριμένο ζήτημα αναλυτικότερα συναντάμε δυο βασικές παραμέτρους:

Η πρώτη αφορά την αύξηση του βάρους ενός ανθρώπου εξαιτίας του υπερβολικού φαγητού και

Η δεύτερη αφορά το γιατί ένας άνθρωπος καταναλώνει ανεξέλεγκτα τροφή ή το γιατί ενώ ένας άνθρωπος που καταφέρνει κάποια στιγμή να αδυνατίσει, ξαναπαίρνει σχετικά εύκολα και γρήγορα τα παραπανίσια κιλά που είχε πριν.

Η απάντηση και στα δυο αυτά ζητήματα συνήθως σχετίζεται με ψυχολογικά αίτια. Οι άνθρωποι, όπως και κάθε ζωντανός οργανισμός, έχουν έμφυτη την ανάγκη για τροφή (προκειμένου να συντηρούνται οι ανάγκες του οργανισμού τους), αλλά όχι για παραπανίσια τροφή. Πως, όμως, προκύπτει αυτή η ανάγκη για παραπανίσια τροφή;

Σε ορισμένες περιπτώσεις η αιτία της παχυσαρκίας οφείλεται σε κάποιο ιατρικού τύπου ζήτημα που την προκαλεί. Ωστόσο οι περιπτώσεις αυτές είναι πολύ λίγες. Εδώ μπαίνει το ερώτημα του αν δεν είναι ιατρικού τύπου ζήτημα τότε σε τι οφείλεται; Αν λοιπόν αποκλείσουμε τους ιατρικούς λόγους, μπορούμε πλέον με βεβαιότητα να μιλάμε για ψυχολογικούς λόγους.

Οι ψυχολογικοί λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν στην παχυσαρκία είναιπολλοί και ποικίλοι. Μπορεί να ξεκινούν από τα παιδικά μας χρόνια, από την εφηβική ή ακόμα και την ενήλικη ζωή μας. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι τα ψυχολογικά αίτια δεν οδηγούν απλά στην παχυσαρκία αλλά τη συντηρούν ή και την επαναφέρουν σε περίπτωση που κάποια στιγμή ο παχύσαρκος χάσει κάποια ή και όλα τα παραπανίσια κιλά.

Επομένως αν επιθυμούμε (είτε αφορά εμάς είτε κάποιο συγγενικό ή φιλικό μας πρόσωπο) να χάσουμε τα περιττά μας κιλά, πρέπει πριν και πάνω από όλα να δούμε την αιτία (ή τις αιτίες) που μας έφερε ως εδώ και να δουλέψουμε πρώτα επάνω σε αυτό. Γιατί εάν εξαλείψουμε αυτή την αιτία τότε και θα μπορέσουμε να χάσουμε ευκολότερα τα κιλά μας αλλά και θα μπορέσουμε να συντηρήσουμε το νέο χαμηλότερο βάρος μας.

Πως θα βρούμε τις αιτίας που μας οδήγησαν στην παχυσαρκία;Εδώ είναι που μπορεί να μας βοηθήσουν οι ειδικοί της ψυχικής υγείας. Μαζί με ένα σύμβουλο ψυχικής υγείας θα μπορέσουμε να βρούμε το από πού ξεκίνησε, πως εδραιώθηκε αλλά και το γιατί δεν αλλάζουμε τις συνήθειες που μας οδήγησαν σε αυτό το μη επιθυμητό αποτέλεσμα των περιττών κιλών. Επομένως, θα μπορούσαμε συμπερασματικά να πούμε ότι εκτός από τον διατροφολόγο, το γυμναστή κ.α. είναι απαραίτητος και ένας ειδικός ψυχικής υγείας, προκειμένου να επιτύχουμε το στόχο όσο το δυνατόν νωρίτερα.

Οι αρχαίοι έλληνες πολύ σοφά έλεγαν: «νους υγιής εν σώματι υγιή»και είχαν απόλυτο δίκιο αφού μόνο αν σκέφτεσαι σωστά και νιώθεις καλά μπορείς και να συντηρείς τη σωματική σου υγεία και ευρωστία.

Κωστόπουλος Παναγιώτης

Ψυχολόγος

Υποψ. Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών