Η παιδική ηλικία είναι μια περίοδος έντονης ανάπτυξης, κατά την οποία το παιδί αρχίζει να εξερευνεί τον κόσμο με τις νέες δεξιότητες που έχει αποκτήσει. Ωστόσο, οι πρωτόγνωρες αυτές καταστάσεις με τις οποίες έρχεται αντιμέτωπο, μπορούν να προκαλέσουν έντονες συναισθηματικές προκλήσεις. Οι ψυχοθεραπευτικές ομάδες παιδιών αποτελούν ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση των συναισθηματικών δυσκολιών και την προώθηση της ψυχοκοινωνικής εξέλιξης, καθώς προσφέρουν ένα κοινωνικό πλαίσιο όπου τα παιδιά μπορούν να μοιράζονται εμπειρίες, να αναπτύσσουν δεξιότητες και να ενισχύουν τις σχέσεις τους με άλλα παιδιά.
Ορισμός των Ψυχοθεραπευτικών Ομάδων Παιδιών:
Οι ομάδες παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας αποτελούν θεραπευτικές ομάδες και ομάδες προσωπικής ανάπτυξης των παιδιών που αντιμετωπίζουν συναισθηματικές, κοινωνικές και συμπεριφορικές δυσκολίες. Δεδομένου ότι το παιχνίδι αποτελεί τη φυσική γλώσσα έκφρασης των παιδιών, οι ομάδες αυτές ενσωματώνουν διάφορες μορφές παιχνιδιού στις συνεδρίες (π.χ. παιχνίδια ρόλων, ζωγραφική ή επιτραπέζια παιχνίδια κ.α.). Οι ψυχοθεραπευτικές ομάδες παιδιών συντονίζονται από έναν ή δύο θεραπευτές και συμμετέχουν παιδιά παρόμοιων ηλικιών, έτσι ώστε να μη δημιουργούνται μεγάλες διαφορές στο αναπτυξιακό επίπεδο μέσα στο ομαδικό πλαίσιο.
Οι Στόχοι των Ομάδων:
- Ανάπτυξη Κοινωνικών Δεξιοτήτων: Η συμμετοχή σε ομάδες προσφέρει στα παιδιά την ευκαιρία να αλληλεπιδρούν με άλλα παιδιά, ενισχύοντας τις κοινωνικές τους δεξιότητες.
- Αντιμετώπιση Συναισθηματικών Διαταραχών: Οι ομάδες παρέχουν ένα ασφαλές περιβάλλον για την έκφραση συναισθημάτων. Τα παιδιά μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τα συναισθηματικά τους προβλήματα με υποστήριξη.
- Ενίσχυση Αυτοεκτίμησης: Η επιτυχής αντιμετώπιση προκλήσεων στο πλαίσιο της ομάδας ενισχύει την αυτοεκτίμηση των παιδιών, βοηθώντας τα να αναπτύξουν πιο θετική αυτοεικόνα.
- Εκπαίδευση Γονέων: Οι ομάδες παρέχουν επίσης μια ευκαιρία για την εκπαίδευση των γονέων, προσφέροντας συμβουλές και εργαλεία για τη στήριξη των παιδιών τους.
Ο Ρόλος του Συντονιστή:
Ο συντονιστής διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στις ψυχοθεραπευτικές ομάδες παιδιών, καθώς βοηθά να διασφαλιστεί η ισότιμη συμμετοχή όλων των μελών στην ομάδα. Ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντικό να μπορέσει να διαμορφώσει μια ομάδα με συνοχή και να διασφαλίσει το αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας μεταξύ των μελών της ομάδα, ώστε να ευοδωθεί η αυθόρμητη επικοινωνία. Συχνά χρειάζεται να αναλάβει πιο καθοδηγητικό ρόλο, χωρίς, ωστόσο, αυτό να περιορίζει την ελευθερία των παιδιών να εκφραστούν ελεύθερα, καθώς αυτός είναι και ο βασικός στόχος των ομάδων αυτών. Στο πλαίσιο αυτό ένας συντονιστής οφείλει να έχει λάβει άρτια εκπαίδευση και να διαθέτει επαρκή εμπειρία ως προς την επίτευξη των στόχων της ομάδας.
Συμπερασματικά, οι ψυχοθεραπευτικές ομάδες παιδιών αποτελούν ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη της ψυχικής ευεξίας. Επιτρέπουν στα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, να αναπτύξουν δεξιότητες επικοινωνίας και να ανακαλύψουν νέους τρόπους αντιμετώπισης των προκλήσεων της ζωής τους. Μέσω αυτών των ομάδων, τα παιδιά μπορούν να δημιουργήσουν ισχυρές σχέσεις και να αναπτύξουν την ανθρώπινη διάστασή τους, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια υγιή και ισορροπημένη ενήλικη ζωή.
Βιβλιογραφία:
Cattanach, A. (2003). Θεραπεία μέσω του Παιχνιδιού. Αθήνα: Εκδ. Σαββάλας.
Van Schoor, E.P., Schmidt K., Ghuman H.S. (2013). Group psychotherapy with children and adolescents: Key issues. Handbook of Child and Adolescent Outpatient, Day Treatment A, 283-297.
Woods, J. & Argent, K. (2009). Group psychotherapy: the role of the therapist. The Handbook of child and adolescent psychotherapy: Psychoanalytic approaches, 235.
Πωλίνα Λυριωτάκη
Ψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια