Η ισότητα στο γάμο!

Η ισότητα των δυο φύλων είναι ένα ζήτημα που στο βάθος των αιώνων έχει απασχολήσει πολλάκις την ανθρωπότητα. Η ανάγκη για απάντηση σε αυτό το ερώτημα δημιούργησε κινήματα και σωματεία, τα οποία κατά καιρούς έδωσαν μεγάλους αγώνες για τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων τους. Εμείς θα προσπαθήσουμε να δούμε την ισότητα των δυο φύλων μέσα από ένα πολύ νευραλγικό κύτταρο της κοινωνίας μας, αυτό του γάμου.

Βλέποντας την ισότητα μέσα από τα μάτια ενός άνδρα, θα παρατηρούσαμε ίσως ότι η πίστη του στην ανισότητα των φύλων και στην ανδρική ανωτερότητα θα τον κάνει να φαίνεται ανόητο, θα καταστρέψει το γάμο και την καριέρα του, θα τον αφήσει μόνο και δυστυχισμένο και θα προξενήσει μεγάλη καταστροφή στα παιδιά του (μερικά από τα οποία μπορεί να είναι κορίτσια). Είναι μάλλον εύλογο ότι την ίδια ώρα που εκφωνεί λόγους για την ανωτερότητα των ανδρών, κάτω από τους κομπασμούς και τους ψευτοπαλικαρισμούς, κρύβεται το δικό του αίσθημα κατωτερότητας και ο φόβος μπροστά στη δύναμη που διαθέτει η γυναίκα να τον εκτιμήσει και να τον βρει ανεπαρκή. Επίσης, αντιστρόφως, είναι μάλλον εύλογο για τις γυναίκες ότι μπορεί να αισθανθούν πως οι άνδρες τις λεηλάτησαν από τη δική τους δύναμη και τις κάνουν να φαίνονται αδύναμες. Ωστόσο, μια τέτοιου είδους «επίθεση» αποτελεί εχθρική υπεροψία, που το μόνο που μπορεί να επιτύχει είναι νακαταστήσει τους πάντες ανίσχυρους.

Μια προσεκτικότερη ματιά επάνω στις αντιλήψεις που έχουν διαμορφωθεί ανά τους αιώνες, μας δείχνει ότι άνδρες και γυναίκες μπορούν να ζήσουν μαζί ως αντίπαλοι, ή μπορούν να κάνουν ο ένας τον άλλο σκλάβο, αλλά η γαμήλια συντροφική σχέση δεν μπορεί να λειτουργήσει αν τόσο ο άνδρας όσο και η γυναίκα δεν αφοσιωθούν στο να κάνουν τη σχέση τους ισότιμη.

Ο γάμος δεν είναι διαγωνισμός: δεν υπάρχει νικητής και νικημένος. Θα κερδίσουν ή θα χάσουν και οι δυο. Και, κερδίζουν και οι δυο, μόνο όταν η σχέση τους αντανακλά τη συζυγική ισότητα – που σημαίνει πολύ απλά ότι οι δυο άνθρωποι θα αποφασίζουν από κοινού ποιος κάνει τι.

Προχωρώντας ακόμα παραπέρα και αναζητώντας το νόημα της ισότητας, θα λέγαμε ότι η ισότητα έρχεται όταν δυο άνθρωποι προσαρμόζονται αρκετά ώστε να κάνουν ό,τι χρειάζεται – ότι πρέπει να γίνει. Είναι γελοία η αυστηρότητα που κάνει τα ζευγάρια να φοβούνται την ανισότητα τόσο ώστε να κρατούν ξεχωριστούς τραπεζικούς λογαριασμούς, ή να περιορίζουν την ανεξάρτητη λειτουργία τους, ή ακόμα να αρνούνται να κάνουν μια δουλειά που ανήκει στις παραδοσιακές του άλλου φύλου. Η ισότητα δε βρίσκεται μέσα στο πρόγραμμα, ούτε μέσα στις προσδιορισμένες εργασίες. Δεν απαντά στην καταφατική ως προς τα φύλα δραστηριότητα, ούτε στις προσπάθειες των ανδρών να επανορθώσουν απέναντι στις γυναίκες γι’ αυτό που έκανε κάποιος πρόγονος ή γείτονας στη γυναίκα του, στο όνομα της ιερής πατριαρχίας. Η ισότητα στο γάμο βρίσκεται στη στάση που εξασφαλίζει ότι και οι δυο σύντροφοι συμμετέχουν εξίσου τόσο στις αποφάσεις όσο και στην αμοιβαία σταθερή απόφαση ότι η σχέση τους είναι πιο σημαντική από οποιαδήποτε δουλεία και οποιαδήποτε άλλη απόφαση. Δυο άνθρωποι δε μπορούν να γίνουν ίσοι, περιορίζοντας ο ένας τον άλλο στο ελάχιστο. Αντιθέτως, θα το επιτύχουν μόνο μαθαίνοντας πώς να κάνουν ο ένας τον άλλο να νιώθει πιο δυνατός.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι απλώς αρκετό το ζευγάρι να συμφωνήσει ως προς το «ποιος θα κάνει τι», χωρίς να σκέφτεται το «ποιος πρέπει να κάνει τι». Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι το «ποιος θα κάνει τι» είναι ξεχωριστό για το κάθε ζευγάρι και σχετίζεται αποκλειστικά και μόνο με τις δικές του ξεχωριστές ανάγκες.Η αλληλοβοήθεια και ο αλληλοσεβασμός θα φέρουν την ισότητα στη σχέση και κατ’ επέκταση την ισορροπία στο γάμο.

Η ισότητα απαιτεί από τις δυο πλευρές την αναγνώριση των τεχνιτών ορίων που υπάρχουν ανάμεσα στα δυο φύλα, την αναγνώριση αυτού που τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες έχουν θυσιάσει στο βωμό της εκπαίδευσης των φύλων. Γιατί, τελικά το φύλο δεν είναι αποκλειστικά … γυναικεία πάθηση.

Κωστόπουλος Παναγιώτης

Ψυχολόγος

Υποψήφιος Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών