Δεν είναι λίγες οι φορές κατά τις οποίες οι γονείς, κατά τις πρώτες πρωινές ώρες, έρχονται αντιμέτωποι μ’ ένα «βρεγμένο» κρεβάτι. Σκέψεις όπως: «όχι πάλι..», «δεν ξέρω τι να κάνω πια..», «πώς να το αντιμετωπίσω..;» κ.α. κατακλύζουν το μυαλό των γονιών, οι οποίοι προσπαθούν να βρουν λύση στο πρόβλημά που αντιμετωπίζουν.
Ας δούμε όμως τι είναι τελικά η νυκτερινή ενούρηση και πως θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε το παιδί μας σε αυτή τη δυσκολία που αντιμετωπίζει.
Θα λέγαμε ότι νυκτερινή ενούρηση είναι: η επανειλημμένη κένωση της κύστης του παιδιού στο κρεβάτι ή στα ρούχα του που γίνεται χωρίς τη θέλησή του.
Βέβαια όλα τα παιδιά που βρίσκονται στη φάση της εκπαίδευσης τουαλέτας, κατά καιρούς βρέχονται επάνω τους τη νύχτα. Εάν συμβεί λοιπόν και στο παιδί σας μην δημιουργήσετε θέμα, και μην το μαλώσετε ή το τιμωρήσετε. Σε γενικές γραμμές έχετε υπόψη σας ότι για διάστημα έως και δώδεκα μήνες αφότου άρχισε το παιδί να χρησιμοποιεί την τουαλέτα, είναι αναμενόμενο να βραχεί κάποιες φορές. Η συχνότητα των ενουρήσεων (πρέπει να) μειώνεται όσο το παιδί μεγαλώνει και μέχρι την ηλικία των πέντε ετών όπου ενδεχομένως θα συνεχίσει να βρέχεται κάπου κάπου τη μέρα και λίγο περισσότερο τη νύχτα.
Εάν το παιδί είναι πάνω από πέντε ετών και συνεχίζει να έχει νυχτερινά ατυχήματα με τα ούρα του, τότε πρέπει να αναζητήσετε με τη βοήθεια ενός ειδικού τις αιτίες και να προσπαθήσετε να αντιμετωπίσετε την κατάσταση.
Ειδικότερα, η νυχτερινή ενούρηση οφείλεται:
- Σε προβλήματα ούρησης. Μπορεί πχ η ενούρηση να είναι σύμπτωμα κάποιας ανωμαλίας στην κατασκευή του ουροποιητικού συστήματος (μικρής χωρητικότητας κύστη, μερική απόφραξη στο εσωτερικό στόμιο της κύστης, κακή συστολή των μυών που ελέγχουν τη διούρηση).
- Στην κληρονομικότητα. Όταν δύο γονείς είναι ενουρητικοί, τα παιδιά τους έχουν πιθανότητες έως και 70% να παρουσιάσουν το ίδιο πρόβλημα, ενώ όταν το πρόβλημα της ενούρησης ταλαιπωρεί τον ένα γονιό, τότε το ποσοστό κυμαίνεται στο 40%. Πάντως, τα παιδιά στις περιπτώσεις κληρονομικότητας σταματούν την ενούρησης περίπου στην ίδια ηλικία που σταμάτησαν και οι γονείς.
- Στον ύπνο. Εκτιμάται ότι περίπου το 15% των παιδιών προσχολικής ηλικίας ξυπνούν για ούρηση κατά τη διάρκεια της νύχτας. Υπάρχουν όμως και κάποια που ξυπνούν δύσκολα και, ενώ θέλουν να ουρήσουν, δεν διακόπτουν τον ύπνο τους με αποτέλεσμα να βρέχονται.
- Στη νυχτερινή πολυουρία. Το 25% των ενουρητικών περιπτώσεων οφείλεται στο ότι η παραγωγή της αντιδιουρητικής ορμόνης δεσμοπρεσσίνης (ADH) συνεχίζεται και κατά τη διάρκεια της νύχτας με τους ρυθμούς που γίνεται και την ημέρα ενώ το φυσιολογικό είναι να ελαττώνεται ο ρυθμός παραγωγής της άρα και η συχνότητα της ούρησης.
- Σε κάποια ουρολοίμωξη ή άλλη φλεγμονή της ουρήθρας που μπορεί να προκλήθηκε από κάποιο καλλυντικό προϊόν (πχ σαπούνι, αφρόλουτρο) ή σε σπανιότερες περιπτώσεις από ευαισθησία σε κάποιες τροφές.
- Στο διαβήτη. Η νυχτερινή ενούρηση μπορεί να είναι πρώιμη ένδειξη για την πάθηση του σακχαρώδους διαβήτη,ιδίως εάν το παιδί δεν είχε πρόβλημα ενούρησης στο παρελθόν.
- Σε ψυχολογικά αίτια. Μπορεί πχ το παιδί να επιθυμεί με αυτόν τον τρόπο να παρατείνει την περίοδο της βρεφικής ηλικίας, να διεκδικήσει περισσότερο την προσοχή σας, να φοβάται τις ευθύνες στο σχολείο, να νιώθει ότι απειλείται από την έλευση ενός άλλου μωρού στην οικογένεια.
Πως θα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα:
Αν το παιδί σας είναι δραστήριο και ακολουθεί κανονικά το πρόγραμμά του (πχ παιδικό σταθμό, παιχνίδι, φαγητό) η περιοδική νυχτερινή αλλά και η πρωινή ενούρηση μέχρι την ηλικία των πέντε ετών δεν πρέπει να σας προβληματίζει ιδιαίτερα. Πιθανότατα είναι μια κατάσταση που σας ενοχλεί, σας στενοχωρεί ή και σας εκνευρίζει, αλλά το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να περιμένετε να παρέλθει, κάτι που θα γίνει χωρίς την ιατρική παρέμβαση. Αν ωστόσο τα πράγματα δεν εξελίσσονται τόσο ομαλά, πρέπει να απευθυνθείτε στον παιδίατρο. Αν ο γιατρός θεωρήσει ότι ενδεχομένως υπάρχει οργανικό πρόβλημα, τότε θα σας προτείνει κάποιες εξετάσεις και στη συνέχεια, ανάλογα με τα ευρήματα, και την αντίστοιχη θεραπεία. Αν δεν υπάρξουν τέλος κάποια θετικά ευρήματα από τις εξετάσεις και το παιδί είναι μεγαλύτερο από πέντε ετών, τότε μάλλον το πρόβλημα έχει ψυχολογικές αιτίες και χρειάζεται να απευθυνθούμε σεκάποιον ειδικό ψυχικής υγείας.
Η αγαστή συνεργασία με το παιδί είναι απαραίτητη για την επίλυση του προβλήματος της ενούρησης. Ο ρόλος των γονιών καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικός καθώς αφενός πρέπει να ασχοληθούν εκ νέου με την αγωγή τουαλέτας του παιδιού αλλά και να βοηθήσουν το παιδί να ξεπεράσει ενδεχόμενα συναισθήματα ντροπής, ταπείνωσης και δυσφορίας που το κυριεύουν λόγω της ενούρησης.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Να ξεκινήσετε με υπομονή τη μάθηση των κανόνων υγιεινής και καθαριότητας στην τουαλέτα
- Να βάζετε πάντοτε το παιδί να ουρεί πριν κοιμηθεί
- Να μην του δίνετε πολλά υγρά μετά το βραδινό φαγητό αλλά και νααποκλείσετε από το διαιτολόγιό του τροφές που περιέχουν καφείνηκαι μεγάλες ποσότητες νερού
- Να μην το μαλώνετε ή το ειρωνεύεστε όταν έρχεστε αντιμέτωποι με τη νυχτερινή του αταξία
- Να μην του δημιουργείτε ενοχές ή το κάνετε να νιώθει μειονεκτικά για το συμβάν της ενούρησης
- Προσπαθήστε να ξυπνάτε το παιδί για ένα διάστημα τριών τεσσάρων εβδομάδων περίπου μια ώρα αφότου κοιμήθηκε για να ουρήσει
- Δώστε του κίνητρα επιβράβευσης για κάθε στεγνή νύχτα ώστε να ενισχύσετε τη θέληση του παιδιού να μην βρέξει τα ρούχα ή το κρεβάτι του
Τέλος υπάρχει και η φαρμακευτική αγωγή, η οποία έχει καλά αποτελέσματα σε κάποιες περιπτώσεις για την αντιμετώπιση της ενούρησης, υπό την προϋπόθεση ότι εφαρμόζεται σε παιδιά ηλικίας άνω των έξι ετών. Ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται αρκετά είναι η δεσμοπρεσσίνη. Πρόκειται για ένα σκεύασμα ανάλογο της αντιδιουρητικής ορμόνης η λήψη του οποίου επιφέρει ελάττωση των ούρων.
Η νυκτερινή ενούρηση είναι μια κατάσταση – δυσκολία η οποία μπορεί να «ταλαιπωρήσει» τους γονείς και να στεναχωρεί τα παιδιά. Ωστόσο, αν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, με υπομονή και σοβαρότητα, πολύ σύντομα θα πάψει να αναστατώνει την οικογένεια. Ο γονιός δεν είναι ειδικός και ως μη ειδικός δεν οφείλει να γνωρίζει. Επομένως, αν δυσκολεύεστε μη διστάσετε να απευθυνθείτε σε κάποιο ειδικό, ο οποίος θα είναι εκεί για να σας καθοδηγήσει.
Κωστόπουλος Παναγιώτης
Ψυχολόγος,
Υποψήφιος Διδάκτωρ Παν/μιου Αθηνών
Επιστημονικός Διευθυντής εταιρείας
Αμφιάραος Παιδί & Οικογένεια Ε.Π.Ε.
Καταχώρηση Μηνύματος